6 مورد از اختراعات پیشرفته باستانی
1. آتش یونانی
بر اساس اسناد موجود، اولین مورد از لیست اختراعات پیشرفته باستانی به قرن‌های 7 تا 12 بعد از میلاد و امپراتوری روم شرقی مربوط می‌شود؛ گفته شده که در نبردهای دریایی آن دوران ماده‌ای مخصوص که بخش اصلی سلاحی به نام آتش یونانی بوده، از طریق تجهیزات لوله‌ای شکل به سمت دشمنان پاشیده می‌شده و این ماده عجیب حتی در آب هم توانایی سوختن داشته است.
برای خاموش کردن آتش یونانی از سرکه، شن و ادرار استفاده می‌شده و تا به امروز کسی دقیقا نمی‌داند که رومی‌ها این سلاح شیمیایی را با ترکیب چه موادی می‌ساخته‌اند؛ در آن دوران به دلیل رقابت‌های تسلیحاتی بین حکومت‌ها راز ساخت آتش یونانی تنها در اختیار افراد کمی بوده و به نظر می‌رسد که این موضوع باعث شده تا اطلاعات مختصر موجود در این رابطه، در طول تاریخ گم شود.
2. شیشه منعطف
به طور کلی سه روایت تاریخی در مورد ماده مخصوصی به نام “Vitrum flexile” یا همان شیشه منعطف وجود دارد که قدیمی‌ترین مورد بین آن‌ها به سال 63 بعد از میلاد مربوط می‌شود و همچنین، هیچ کدام از اطلاعات موجود واقعی بودن این ماده را صد درصد تایید نمی‌کنند.
در اولین نوشته‌های مربوط به ماده مورد نظر، گفته شده که شیشه‌سازی در زمان امپراتوری تیبریوس (Tiberius) محصول لوله مانند شگفت‌انگیز خود را نزد امپراتور برد و در حضور او، این شیشه را به زمین کوبید. امپراتور با دیدن اینکه لوله نشکسته بود تعجب کرد و شیشه‌ساز هم محصولش را که کمی کج شده بود، با چند ضربه چکش به حالت اولیه برگرداند. نقل شده که تیبریوس از ترس اینکه اختراع مورد نظر جایگزین فلزات گران‌بها نشود، سر شیشه‌ساز را از تنش جدا کرد تا راز شیشه منعطف با او از بین برود.
اما نکته جالب اینجاست که در سال 2012، حدودا دو هزار سال پس از داستان مربوط به شیشه‌ساز و امپراتور، شرکت Corning محصولی با ویژگی‌های مشابه با نام “Willow Glass” را به بازار عرضه کرد که در مقابل حرارت مقاوم بوده و قابل‌انعطاف است.
البته باقی روایت‌ها داستان را به شکل دیگری نقل می‌کنند، ولی اگر واقعا ماجرای مخترع رومی حقیقت داشته باشد، می‌توان گفت که این فرد تقریبا 2 هزار سال از زمان خود جلوتر بوده است.
3. پادزهری برای تمام سم‌ها
مورد بعدی از فهرست اختراعات پیشرفته باستانی به دوران قبل از میلاد مربوط می‌شود؛ بر طبق اسناد موجود، مهرداد ششم (Mithridates VI) که در بین سال‌های 120 تا 63 پیش از تولد مسیح در کشور پنتوس حکومت می‌کرده، نوعی پادزهر را ساخته که برای مقابله با هر سمی کارآمد بوده است؛ البته گفته شده که پزشک مخصوص امپراتور نرو (Nero) با اعمال برخی تغییرات این پادزهر را کامل کرده، اما همانطور که در مقاله سال 2008 یکی از استادان دانشگاه استنفورد ذکر شده، فرمول دقیق تهیه این پادزهر در گذر زمان ناپدید شده است.
مجسمه‌ای از مهرداد ششم
البته تاریخ‌دان‌ها گفته‌اند که در میان ترکیبات پادزهر، موادی مانند تریاک، اعضای بدن مار افعی و همچنین، ترکیبی از سم‌ها و پادزهرهای گوناگون بوده است.
این دارو در زمان خود با نام میترادات (برگرفته از اسم مهرداد ششم) شناخته می‌شده و به نظر می‌رسد که قبل از فروپاشی حکومت شوروی در قرن گذشته، دانشمندی به نام سرگی پوپوف (Serguei popov) در جریان تحقیقاتی بسیار گسترده، به دنبال ساخت نسخه مدرن و پیشرفته‌ای از میترادات بوده است.
4. سلاح اشعه حرارتی
گفته شده دانشمند بزرگ، ارشمیدس (Archimedes) در زمان خود نوعی سلاح عجیب با نام اشعه حرارتی را از طریق کنار هم گذاشتن سپرهای برنزی صیقل داده شده، ساخته است؛ این سلاح در زمان نبرد دریایی به سمت کشتی‌های چوبی دشمنان نشانه می‌رفته و از طریق منعکس و متمرکز کردن نور خورشید، آن‌ها را آتش می‌زده است.
نکته جالب اینجاست که مدل شبیه‌سازی شده‌ای از این مورد از اختراعات پیشرفته باستانی در سال 2005 توسط دانشجویان دانشگاه ام آی تی ساخته شد که درست مانند صحبت‌هایی که در مورد سلاح ارشمیدس مطرح شده بود، می‌توانست کشتی‌ها را از فاصله دور به آتش بکشد.
در سال 2001 هم آژانس پروزه های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی آمریکا یا همان دارپا (DARPA)، وسیله نسبتا مشابهی را معرفی کرد که با استفاده از امواج میکرو، پوست قربانی را به دمای تقریبی 50 درجه سانتی‌گراد می‌رساند و از راه دور، احساس سوختگی شدیدی را ایجاد می‌کرد.
5. بتن رومی
سرپا ماندن و وضعیت نسبتا مناسب بسیاری از بناهای رومی بعد از گذشت هزاران سال از ساخت آن‌ها، گواه این است که بتن مورد استفاده این مردمان از موادی که امروزه استفاده می‌کنیم دوام بیشتری دارد؛ جالب است بدانیم که بتن مدرن بعد از 50 سال دچار فرسایش می‌شود.
برخلاف برخی از موارد لیست اختراعات باستانی، بررسی‌های اخیر دانشمندان نشان داده که راز دوام شگفت‌انگیز بتن رومی آنقدرها هم مرموز و عجیب نیست و مردمان آن زمان از خاکستر آتشفشانی در تهیه ملات استفاده می‌کرده‌اند؛ در مقاله‌ای که پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا در سال 2013 منتشر کردند، گفته شده بود که ترکیب جالب‌توجه و پایدار هیدرات آلومینیم، کلسیم و سیلیکات این ماده را منسجم نگه می‌دارد و همچنین، فرآیند تولید آن به نسبت بتن حال حاضر، میزان کربن دی اکسید کمتری را وارد جو زمین می‌کند.
البته از مشکلات بتن رومی می‌توان به نیاز به مدت زمان زیاد برای خشک شدن اشاره کرد و با اینکه دوام این ماده بالاست، استحکام آن از بتن مدرن پایین‌تر است.
6. فولاد دمشق
اما آخرین مورد در میان اختراعات پیشرفته باستانی این لیست به خاورمیانه مربوط می‌شود؛ در قرون وسطی، شمشیرهای مورد استفاده در این منطقه با فولاد دمشقی که از ماده خامی به نام فولاد ووتس (Wootz) به دست می‌آمد، ساخته می‌شدند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تا قرن هجدهم و شروع انقلاب صنعتی ساکنان سایر مناطق سیاره توانایی ساخت آلیاژی با این استحکام شگفت‌انگیز را نداشته‌اند.
راز ساخت فولاد دمشقی تا سال‌های اخیر و گسترش استفاده از میکروسکوپ‌های اسکن الکترونی در آزمایشگاه‌های مدرن، مخفی بود و گفته شده که از 300 سال قبل از تولد مسیح تا انقلاب صنعتی افرادی از روش ساخت این ماده شگفت‌انگیز باخبر بوده‌اند، اما از آن زمان به بعد اطلاعات مربوط به فولاد دمشقی گم شده است.
یک متخصص باستان شناسی به نام کریس هیرست (Kris Hirst) که مدتی پیش مقاله‌ای را در این رابطه چاپ کرده بود، گفته است که در کمال شگفتی باستانیان از تکنولوژی نانو در تولید فولاد دمشقی استفاده می‌کرده‌اند؛ به بیان ساده‌تر، در حین ساخت مواد مخصوصی به فولاد اضافه می‌شده تا واکنش‌های شیمیایی استحکام‌بخش به ماده، در سطح کوانتوم صورت بگیرند.
البته ماده خام مورد استفاده هم که مخصوص قاره آسیا بوده، نقش مهمی در استحکام بسیار زیاد فولاد دمشقی داشته و بررسی‌ها نشان می‌دهد که در این فولاد، میکروساختاری به نام نانولوله‌های کاربیدی به سطح تیغه شمشیرها می‌رسیده و خواص مورد نظر را به وجود می‌آورده است.